Biologiczne i technologiczne możliwości ULI Z PIANKI POLIURETANOWEJ

Niekiedy wydaje nam się, że produkty pochodzące z tradycyjnych uli drewnianych czy słomianych są zdrowsze, pszczołom żyje się lepiej w ulach tradycyjnych a nawet, że ule poliuretanowe przegrzewają się i dają znacznie mniej miodu w porównaniu z ulami  tradycyjnymi.

Nic bardziej mylnego, dla przykładu przytoczę wyniki badań prowadzonych w Rosji, które dotyczą właśnie zgłębienia biologicznych i technologicznych aspektów uli z pianki poliuretanowej.

Głównym celem badań było określenie:

- Dynamiki rozwoju rodzin pszczelich

- Płodności matek

- Zawartości pożywienia larwalnego w komórkach larw robotnic

- Warunków cieplnych w strefie wychowu czerwiu podczas anomalnych temperatur powietrza

- Działalności budowniczej pszczół

- Wskaźnika aktywności zbioru miodu.

Zgodnie z celem badań stworzono cztery grupy pakietów pszczelich liczących 4ramki, dadanta, zgrupowanych zgodnie z zasadą par-analogów. Rodziny 1-ej i 2-ej grupy trzymano w standardowych ulach drewnianych, 3-ej i 4-ej grupy – w ulach z pianki poliuretanowej. Wszystkie badane grupy, co trzy dni były dokarmiane syropem cukrowym (1:1) siedmiokrotnie. Rodziny 1-ej grupy (kontrolnej) i 3-ej dostawały tylko syrop cukrowy. Do dokarmiania 2-ej i 4-ej grupy dodawano preparat „apinik”.

Dynamika rozwoju rodzin pszczelich

Najniższe wskaźniki siły rodzin rejestrowane były w 1-ej grupie w czasie trwania całego doświadczenia (tabela 1). W 2-ej grupie zauważono zwiększenie danego wskaźnika przez wzgląd na zastosowanie preparatu apinik. W 3-ej i 4-ej grupie zauważono wyższe wyniki w porównaniu z 1-ą i 2-ą grupą. I tak 10 lipca wyniosły one: 20,0±0,86 w 3-ej grupie i 26,0±1,42 w 4-ej grupie, co jest odpowiednio o 5 i 8 uliczek więcej w porównaniu z grupami analogicznymi.

Tabela 1 Ilość obsiadanych uliczek

Płodność matek

Zwiększenie płodności matek w rodzinach pszczelich zauważono we wszystkich grupach w ciągu całego eksperymentu (wykres 1). Jednakże najwyższe wskaźniki zanotowano w 3-ej i 4-ej grupie. Wyhodowanie czerwiu w rodzinach pszczelich zależy od tego, na ile obficie pszczoły robotnice karmią mleczkiem larwy. Na początku badań zawartość pożywienia larwalnego w komórkach z larwami robotnic wahała się od 5,29mg±0,28mg do 5,34mg±0,25mg (tab. 2). Po rozpoczęciu doświadczeń w pierwszym okresie obserwacji 11 czerwca zauważono nieznaczne zmniejszenie tego wskaźnika w 1-ej grupie i jego zwiększenie w pozostałych grupach. Szczególnie zauważalne zwiększenie opisywanego wskaźnika zarejestrowano w rodzinach pszczelich, umieszczonych w ulach z pianki poliuretanowej.

Wykres 1. Ilość znoszonych jaj na dobę

Zawartości pożywienia larwalnego w komórkach larw robotnic

Maksymalny poziom zawartości pożywienia larwalnego w trakcie wszystkich okresów obserwacji zarejestrowano w 4-ej grupie. Pod koniec eksperymentu zawartość pożywienia larwalnego w 4-ej grupie była o 1,29 razy wyższa od analogicznego wskaźnika w grupie kontrolnej w 2-ej – o 1,21 razy wyższa w porównaniu z kontrolną i w 3-ej grupie – o 1,1.

 Tabela 2. Zawartości pożywienia larwalnego w komórkach larw robotnic

 Warunki cieplne w strefie wychowu czerwiu podczas anomalnych temperatur powietrza

Wpływ systemu wentylacji ula z pianki poliuretanowej podczas anomalnych temperatur powietrza (35-37°C) na warunki cieplne w strefie wychowu czerwiu od 7 do 28 lipca 2010 roku został przedstawiony na wykresie 2.

Wykres 2. Temperatura w strefie wychowu czerwiu.

Analiza pokazuje, że najbardziej optymalne parametry temperatury w strefie wychowu czerwiu utrzymują się w ulu z pianki poliuretanowej. W tradycyjnym ulu opisywany wskaźnik był wyższy o 2-3°C. W rezultacie, czego ul się przegrzewał, co prowadziło do rozwarstwiania i obrywania plastrów. Pszczoły wychodziły z gniazda i zwisały gronami z mostka wylotowego. Przy czym duża część robotnic siadała na mostku energicznie wentylując gniazdo w celu utrzymania odpowiednich warunków cieplnych.

Działalność, budownicza pszczół

Działalność, budownicza pszczół aktywnie była realizowana przez rodziny pszczele w ulach z pianki poliuretanowej. W ciągu sezonu zbudowały po 12 ramek z węzą. W rodzinach grupy kontrolnej, umieszczonych w ulach tradycyjnych, odbudowa węzy była, co najmniej dwukrotnie niższa i wyniosła ok. 5 plastrów.

Wskaźnik aktywności zbioru miodu.

Minimalne wskaźniki lotnej aktywności w czasie głównego zbioru rejestrowano w 1-ej grupie (tablica 3). W 2-ej grupie opisywany wskaźnik był wyższy. Natomiast maksymalne wskaźniki lotnej aktywności zarejestrowano wśród rodzin w ulach z pianki poliuretanowej. I tak, lotna aktywność w 3-ej grupie wyniosła 389 szt. w ciągu 3 minut, w 4-ej – 415 szt. w ciągu 3 minut. Przy czym opisywany wskaźnik był wyższy w porównaniu 1-ej kontrolnej grupy z 3-ą grupą – o 98% z 4-ą grupą – o 112%.

            Najbardziej pełnowartościowe robotnice wychowane zostały w 3-ej i 4-ej grupie, które przynosiły do ula więcej nektaru w wolu miodowym (tablica 3). Wysoki poziom lotnej aktywności, zwiększony ciężar wola miodowego robotnic 3-ej i szczególnie 4-ej grupy pozwoliły uzyskać także maksymalne wskaźniki produktywności miodu towarowego. Tak, więc w przeliczeniu na jedną rodzinę pszczelą w ulach z pianki poliuretanowej wyprodukowano więcej w porównaniu z 1-ą grupą (kontrolną) w grupie 3-ej o 11,95 kg, w grupie 4-ej – o 22,02 kg.

Tabela 3. Aktywność lotna, ciężar wola miodowego, ilość wyprodukowanego miodu.

            W ten sposób, analizując wyniki przeprowadzonych badań, można wyciągnąć wniosek, że przy hodowli w ulach z pianki poliuretanowej pszczoły są zdolne utrzymywać optymalne parametry temperatury w strefie wychowu czerwiu. Ma to pozytywne odzwierciedlenie zarówno na płodności matek, jak i na wskaźnikach aktywności zbioru miodu podczas głównego miodobrania. Przy czym stymulujące dokarmianie (syrop cukrowy, apinik) zwiększają możliwości technologiczne uli z pianki poliuretanowej.

Z pszczelarskim pozrowieniem

Paweł Sęk

Źródło: http://www.beekeeping.orc.ru/Arhiv/a2010/index.htm